Nghiên cứu Arbitrum Arbitrum ( @arbitrum ) là một Layer 2 đã xây dựng rõ ràng bản sắc "mở rộng Ethereum thực dụng". Với Optimistic Rollup, nó kế thừa bảo mật từ mainnet, đồng thời giảm phí xuống mức cent, cung cấp khả năng tương thích EVM hoàn toàn cho các nhà phát triển và trải nghiệm thanh toán nhanh chóng cho người dùng. Tính đến tháng 10 năm 2025, tổng giá trị bảo vệ (TVS) đạt 206,6 tỷ USD, đứng đầu trong số các L2, và TVL DeFi đạt 4,1 tỷ USD, đứng thứ hai (sau Base), với 4,5 triệu giao dịch mỗi ngày và 193.000 địa chỉ hoạt động, chứng minh "trọng lượng thanh khoản" của hệ sinh thái. Vượt ra ngoài một nền tảng giảm chi phí đơn giản, nó vận hành hơn 40 chuỗi L3 thông qua khung Orbit, cung cấp khả năng mở rộng theo ứng dụng. Stylus, cho phép hợp đồng thông minh dựa trên Rust và C/C++, chi phí DA giảm mạnh sau khi giới thiệu blob dữ liệu, và lộ trình BoLD (giải quyết tranh chấp) hướng tới xác thực không cần quyền đã hỗ trợ tính bền vững kỹ thuật. Cấu trúc mạng được phân chia thành Arbitrum One (tập trung vào DeFi), Nova (Layer chi phí thấp dựa trên AnyTrust cho game và xã hội), và Orbit (mở rộng mô-đun L3). Chuỗi One có các giao thức lớn như Aave, Uniswap, GMX, Pendle, với thanh khoản DeFi sâu, trong khi Nova phù hợp cho thử nghiệm sử dụng thực với phí dưới 0,001 USD và khoảng cách khối ngắn. Orbit cung cấp token gas tùy chỉnh, linh hoạt trong quản trị, và tùy chọn khả dụng dữ liệu, cho phép nhanh chóng khởi chạy các chuỗi chuyên biệt cho game và giao dịch. Tuy nhiên, khi số lượng L3 tăng lên, nguy cơ phân mảnh thanh khoản có thể gia tăng, vì vậy thiết kế tương tác như cầu nối gốc như Hyperlane và động cơ ý định đa năng sẽ trở thành trụ cột chính trong chiến lược tiếp thị và hệ sinh thái. Về mặt quản trị và tokenomics, ARB là token quản trị thuần túy chứ không phải gas. Trong tổng số 10 tỷ token phát hành, 42,78% được quỹ DAO nắm giữ để tái đầu tư vào hệ sinh thái thông qua trợ cấp và khuyến khích. Cấu trúc hai nhà (nhà token và ủy ban bảo mật) và quy trình dựa trên hiến pháp đã trưởng thành, nhưng tỷ lệ tham gia bỏ phiếu đã giảm gần một nửa so với năm 2024 và sự tập trung quyền đại diện cao. Việc mở khóa lượng token của đội ngũ và nhà đầu tư kéo dài đến năm 2027 (khoảng 127 triệu ARB mỗi tháng) sẽ tạo ra áp lực bán liên tục, làm ảnh hưởng đến tinh thần cộng đồng và tỷ lệ tham gia. Để khắc phục điểm yếu này, các chương trình như khuyến khích người ủy quyền (DIP), trợ cấp kiểm toán (14 triệu USD), đầu tư vào game (10 triệu USD), và DRIP (80 triệu ARB) đang được triển khai, trong khi thiên lệch "người dùng thương nhân" của STIP đã thúc đẩy sự cải thiện chất lượng thông qua cấu trúc LTIPP và hội đồng đánh giá. Về nhu cầu hệ sinh thái, vào năm 2025, Arbitrum sẽ kéo cả "cơ quan và công chúng" ở hai đầu. Việc tích hợp PYUSD của PayPal đã đảm bảo độ tin cậy trong thanh toán và quyết toán, trong khi quan hệ đối tác metaverse Calibra của Lotte đã thu hút lĩnh vực bán lẻ và giải trí châu Á. Việc token hóa cổ phiếu của Robinhood, sản phẩm chỉ số S&P, và sự tăng trưởng TVL RWA trị giá 490 triệu USD đã làm nổi bật sự kết nối thực tế thân thiện với quy định. Đồng thời, hệ sinh thái nhà phát triển duy trì 342 nhà phát triển hoạt động hàng tháng (+19% YoY), giữ vị trí hàng đầu trong L2, và sự gia tăng dòng chảy từ cộng đồng Rust sau một năm Stylus đang diễn ra. Những chỉ số này hỗ trợ cho câu chuyện của Arbitrum - "thành tích thay vì phóng đại" - với khả năng kết hợp và hiệu quả chi phí đã trưởng thành. Môi trường cạnh tranh không hề dễ dàng. Base, đã chiếm lĩnh "bán lẻ đại chúng" thông qua việc onboard Coinbase, đang dẫn đầu TVL DeFi, trong khi zkSync và StarkNet đang tăng tốc độ phát triển với lý do kỹ thuật "tính cuối cùng ngay lập tức và quyền riêng tư". Điểm yếu của Optimistic Rollup với việc trì hoãn rút tiền trong 7 ngày và cấu trúc trình tự đơn lẻ đang cố gắng được bù đắp bằng BoLD và phân tán trình tự, cũng như bao gồm các phương pháp khác, nhưng nếu chi phí ZK giảm nhanh chóng, lợi thế cạnh tranh trung và dài hạn sẽ cần được xem xét lại. Do đó, ① đạt được phân cấp giai đoạn 2, ② tăng cường khả năng tương tác như một trung tâm thanh khoản, ③ thu hút dApp hiệu suất cao dựa trên Stylus sẽ trở thành ưu tiên chiến lược. Điểm chính trong chiến lược nội dung và cộng đồng là rõ ràng. Thứ nhất, làm nổi bật câu chuyện "trưởng thành và khả năng kết hợp". Thay vì thông báo về việc ra mắt chuỗi và giao thức mới, hãy kể những câu chuyện về thanh khoản sâu, phí thấp và các trường hợp tích hợp rộng rãi (PayPal, Lotte, S&P, RWA 490 triệu USD) chỉ có thể xảy ra trên Arbitrum, và từ góc độ nhà phát triển, hãy trình bày hiệu quả gas 10-100 lần của Stylus và kinh nghiệm tạo rollup của Orbit thông qua các tutorial, workshop và ứng dụng tham khảo. Thứ hai, cần có động lực tham gia thực tiễn để giảm mệt mỏi trong quản trị. Hệ thống thưởng cho người ủy quyền như DIP cần được trực quan hóa một cách minh bạch hơn (ví dụ: bảng điều khiển "tham gia hàng tháng"), và các nhóm làm việc nhỏ theo từng chủ đề và thảo luận ngoài chuỗi (snapshot, diễn đàn) cần được tái đóng gói thành nội dung để giảm bớt rào cản tham gia. Thứ ba, thiết kế chiến dịch giao thoa "Orbit-One" để giảm thiểu rủi ro phân mảnh thanh khoản. Ví dụ, khuyến khích hai chiều L3↔L2 (tài trợ phí cầu nối, thưởng di chuyển thanh khoản), và trong thời gian "Tuần Orbit", hãy tạo ra các demo ý định đa chuỗi để người dùng cảm nhận "Arbitrum Everywhere". Các ý tưởng thực hiện bao gồm ① chuỗi bài viết "30 ngày thực chiến Stylus" (tối ưu hóa ZK coprocessor, nén, tính toán mật mã bằng hợp đồng Rust), ② sự kiện quý "Hội nghị nhà phát triển Orbit" (workshop về ý định giữa các chuỗi, kiếm tiền, vận hành bảo mật), ③ chuỗi nghiên cứu trường hợp "RWA trên Arbitrum" (chiến lược thanh toán, tài sản thế chấp, phái sinh cho trái phiếu, chỉ số, cổ phiếu token hóa), ④ "Nói chuyện nhanh về quản trị" (pitch đề xuất 5 phút từ đại diện ủy quyền) sẽ rất hiệu quả. Việc onboard người dùng cần duy trì sự lan tỏa của "Yap to Earn", nhưng cần vượt ra ngoài việc lan truyền xã hội đơn giản để tăng cường độ giữ chân thông qua các nhiệm vụ sử dụng theo kiểu quest, ví dụ: giao dịch thực tế PYUSD, gửi và staking RWA, trải nghiệm L3. Tóm lại, Arbitrum đã trở thành "giải pháp thực tế" cho sự mở rộng Ethereum với ba yếu tố: thanh khoản, nhà phát triển và quan hệ đối tác. Mặc dù Base đang thúc đẩy bán lẻ và ZK Rollup đang thúc đẩy công nghệ, Arbitrum đang đối mặt với những thách thức với nguồn lực đã được chứng minh từ pool thanh khoản và mở rộng mô-đun (Orbit), cũng như stack phát triển đa ngôn ngữ (Stylus). Chìa khóa trong tương lai sẽ là nâng cao giai đoạn phân cấp dựa trên BoLD, duy trì sự gắn kết thanh khoản do mở rộng L3, và phục hồi sự tham gia trong quản trị. Nội dung cần tập trung vào hiệu suất và tính khả dụng hơn là phóng đại, trong khi các chiến dịch cần hướng tới sự giữ chân lâu dài hơn là thu hút ngắn hạn. Nếu duy trì được sự cân bằng này, Arbitrum có khả năng giữ vững vị trí chuỗi chính trong chu kỳ tiếp theo như một "cơ sở hạ tầng bị đánh giá thấp" thay vì "đổi mới bị đánh giá quá cao".