Cuộc Cách Mạng PerpDEX: Cách Lighter và Hyperliquid Định Hình Tương Lai Giao Dịch Phi Tập Trung

Sự Tăng Trưởng Bùng Nổ Của Các Nền Tảng PerpDEX

Các Sàn Giao Dịch Phi Tập Trung Vĩnh Viễn (Perpetual Decentralized Exchanges - Perp DEXs) đang cách mạng hóa bối cảnh giao dịch tiền mã hóa. Với khối lượng giao dịch vượt mốc 1 nghìn tỷ USD vào tháng 9 năm 2025—tăng 48% so với tháng trước—các nền tảng này đang nhanh chóng thu hút sự chú ý. Hiện tại, Perp DEXs chiếm hơn 20% khối lượng giao dịch vĩnh viễn, một sự gia tăng đáng kể so với mức dưới 2% vào năm 2022. Sự thay đổi này nhấn mạnh xu hướng ngày càng ưa chuộng các nền tảng phi tập trung so với các sàn giao dịch tập trung (CEXs).

Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá động lực của thị trường Perp DEX, tập trung vào các nhân tố chính như Hyperliquid và Lighter, đồng thời xem xét các đổi mới, tokenomics và thách thức định hình lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng này.

Hyperliquid: Một Đối Thủ Mạnh Trong Thị Trường Perp DEX

Vị Thế Thị Trường và Thách Thức

Từng là một thế lực thống trị trong không gian Perp DEX, Hyperliquid đã chứng kiến thị phần của mình giảm từ 45% xuống còn 8% do sự cạnh tranh khốc liệt từ các nền tảng mới nổi như Aster và Lighter. Mặc dù vậy, Hyperliquid vẫn là một nhân tố quan trọng, chiếm 62% tổng số lượng hợp đồng mở (Open Interest)—một chỉ số quan trọng phản ánh sự trung thành của người dùng và tính thanh khoản.

Tuy nhiên, Hyperliquid đang đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm một đợt mở khóa token quan trọng dự kiến diễn ra vào tháng 11 năm 2025. Sự kiện này có thể gây áp lực bán lên token gốc HYPE, ảnh hưởng đến sự ổn định thị trường và niềm tin của nhà đầu tư.

Mở Rộng Hệ Sinh Thái và Đổi Mới

Hyperliquid vận hành trên blockchain Layer 1 độc quyền của mình, HyperEVM, hỗ trợ hơn 100 giao thức và đạt tổng giá trị khóa (TVL) lên đến 2 tỷ USD. Blockchain hiệu suất cao này cung cấp tốc độ gần như CEX trong khi vẫn duy trì tính minh bạch hoàn toàn trên chuỗi, trở thành nền tảng cốt lõi của hệ sinh thái Hyperliquid.

Những đổi mới chính bao gồm:

• Stablecoin USDH: Được hỗ trợ bởi dự trữ từ BlackRock và Superstate, USDH tăng cường tính thanh khoản và sự ổn định trong hệ sinh thái.

• Sáng Kiến HIP-3: Chương trình này cho phép các nhà phát triển tạo ra các thị trường vĩnh viễn mới bằng cách staking token HYPE, thúc đẩy sự phát triển dài hạn của hệ sinh thái.

Tokenomics và Cơ Chế Mua Lại

Token HYPE của Hyperliquid có cơ chế mua lại mạnh mẽ, với 93% phí giao dịch được phân bổ để mua lại và đốt token. Điều này tạo ra hiệu ứng giảm phát, có khả năng tăng giá trị của token theo thời gian. Tuy nhiên, đợt mở khóa token sắp tới vẫn là một yếu tố quan trọng cần theo dõi, vì nó có thể phá vỡ chu kỳ phản hồi tích cực này.

Lighter: Ngôi Sao Đang Lên Trong Không Gian Perp DEX

Quỹ Đạo Tăng Trưởng và Thu Hút Người Dùng

Lighter đang nhanh chóng nổi lên như một nhân tố lớn trong thị trường Perp DEX, ghi nhận khối lượng giao dịch 164,4 tỷ USD vào tháng 9 năm 2025. Sự tăng trưởng của nền tảng này được thúc đẩy bởi các chiến lược thu hút người dùng sáng tạo, bao gồm giai đoạn beta kín và lời hứa về các đợt airdrop trong tương lai. Những sáng kiến này đã giúp Lighter xây dựng một cộng đồng người dùng trung thành và ngày càng mở rộng, ngay cả trong giai đoạn đầu.

Tính Năng Độc Đáo và Vị Thế Thị Trường

Lighter tạo sự khác biệt thông qua việc tập trung vào các tính năng thân thiện với người dùng và tăng trưởng dựa trên cộng đồng. Tuy nhiên, tỷ lệ Open Interest/Volume thấp của nền tảng này cho thấy phần lớn hoạt động của nó mang tính ngắn hạn và dựa trên các ưu đãi. Khi nền tảng trưởng thành, việc giải quyết sự mất cân bằng này sẽ rất quan trọng để duy trì tăng trưởng bền vững.

Lợi Thế Cạnh Tranh Của Các Nền Tảng Perp DEX

Sự Trỗi Dậy Nhanh Chóng Của Aster

Aster đã nhanh chóng vượt qua Hyperliquid về khối lượng giao dịch hàng ngày và doanh thu từ phí, nhờ các chương trình ưu đãi mạnh mẽ, airdrop và sự ủng hộ từ các nhân vật nổi tiếng như Changpeng Zhao (CZ), đồng sáng lập Binance. Các tính năng độc đáo như lệnh ẩn (hidden orders) đã tăng cường sức hấp dẫn của nó.

Tuy nhiên, vẫn còn những câu hỏi về tính bền vững lâu dài của mô hình tăng trưởng dựa trên ưu đãi của Aster. Mặc dù các chiến lược này hiệu quả trong việc thu hút người dùng, chúng có thể không đảm bảo sự giữ chân lâu dài hoặc sự ổn định của thị trường.

Đổi Mới Trong Lĩnh Vực Perp DEX

Thị trường Perp DEX đang trải qua một làn sóng đổi mới, bao gồm:

• Lệnh Ẩn: Tăng cường chiến lược giao dịch bằng cách cho phép người dùng đặt lệnh mà không tiết lộ ý định của họ.

• Blockchain Độc Quyền: Các nền tảng như Hyperliquid’s HyperEVM đang thiết lập tiêu chuẩn mới về tốc độ, tính minh bạch và khả năng mở rộng.

Những tiến bộ này đang giải quyết các thách thức quan trọng như tính thanh khoản, tốc độ và trải nghiệm người dùng, khiến Perp DEXs ngày càng cạnh tranh với CEXs.

Sự Chuyển Dịch Từ CEXs Sang DEXs

Sự phổ biến ngày càng tăng của các nền tảng Perp DEX phản ánh một sự chuyển dịch rộng lớn hơn trong thị trường tiền mã hóa. Các nhà giao dịch đang chuyển sang các nền tảng phi tập trung vì tính minh bạch, bảo mật và khả năng chống kiểm duyệt của chúng. Khi Perp DEXs tiếp tục thu hẹp khoảng cách hiệu suất với CEXs, xu hướng này được dự đoán sẽ tăng tốc.

Các Chỉ Số Quan Trọng Cần Theo Dõi

Tỷ Lệ Open Interest/Volume

Tỷ lệ Open Interest/Volume là một chỉ số quan trọng về sức khỏe thị trường và khả năng giữ chân người dùng. Các nền tảng có tỷ lệ cao, như Hyperliquid, thể hiện sự trung thành mạnh mẽ của người dùng và tính thanh khoản. Ngược lại, tỷ lệ thấp trên các nền tảng như Aster và Lighter cho thấy phần lớn hoạt động của họ được thúc đẩy bởi các ưu đãi ngắn hạn.

Mở Khóa Token và Sự Ổn Định Thị Trường

Việc mở khóa token đặt ra một thách thức đáng kể cho các nền tảng Perp DEX. Ví dụ, đợt mở khóa token sắp tới của Hyperliquid có thể dẫn đến áp lực bán tăng cao, ảnh hưởng đến giá trị của token HYPE. Theo dõi các sự kiện này là điều cần thiết để hiểu động lực thị trường và các rủi ro tiềm ẩn.

Kết Luận

Lĩnh vực Perp DEX đang ở một thời điểm quan trọng, với các nền tảng như Hyperliquid, Lighter và Aster thúc đẩy đổi mới và cạnh tranh. Mặc dù thị trường đang chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ, các thách thức như mở khóa token và tính bền vững của các mô hình dựa trên ưu đãi vẫn còn tồn tại. Khi lĩnh vực này phát triển, trọng tâm có thể sẽ chuyển sang việc giữ chân người dùng lâu dài, mở rộng hệ sinh thái và tuân thủ quy định.

Dù bạn là một nhà giao dịch, nhà phát triển hay người đam mê tiền mã hóa, việc cập nhật thông tin về các xu hướng này là rất quan trọng để điều hướng bối cảnh giao dịch phi tập trung đang thay đổi nhanh chóng.